Cô giáo người H’Mông giữ nghề truyền thống

(LĐTĐ) Trăn trở khi nghề dệt lanh thổ cẩm lâu đời nơi mình sống đang dần bị mai một, chị Sùng Y Xía, một giáo viên tiểu học ở xã Pà Cò (Mai Châu, Hòa Bình) đã quyết định vực dậy nghề truyền thống bằng cách kêu gọi đồng bào tham gia để vừa giữ nghề, vừa có công việc ổn định, lại góp phần phát triển du lịch địa phương.
co giao nguoi hmong giu nghe truyen thong Làng nghề truyền thống “co mình” để tạo sức bật
co giao nguoi hmong giu nghe truyen thong Làm giàu từ làng nghề truyền thống
co giao nguoi hmong giu nghe truyen thong Nơi tôn vinh làng nghề truyền thống Thủ đô

Trăn trở giữ nghề

Là người con của dân tộc H’Mông từ xa xưa đã gắn bó với nghề dệt lanh, chị Sùng Y Xía từ nhỏ đã được làm quen với cây lanh, học cách trồng lanh, được bà và mẹ dạy lại những kỹ thuật cơ bản của nghề dệt thổ cẩm như thêu hoa văn, vẽ sáp ong, chắp vải.

co giao nguoi hmong giu nghe truyen thong
Chị Sùng Y Xía trong một lần giới thiệu sản phẩm tại hội chợ (Ảnh: Mạnh Tiến)

Chị chia sẻ: “Để may một bộ trang phục truyền thống của phụ nữ H’Mông cần rất nhiều thời gian và công sức. Lâu nhất là khâu cắt vải, khâu thành những hình họa tiết trang trí cho bộ trang phục. Người phụ nữ phải khéo tay và kiên trì mới khâu đẹp được. Thông thường một bộ trang phục phải mất từ 2-3 tháng mới có thể hoàn thiện, với những bộ cầu kỳ để dành đi lễ, đi hội thì phải cần đến 5 tháng mới có thể làm xong. Từ khâu dệt vải lanh, nhuộm vải, cắt may, khâu, thêu họa tiết đều được làm thủ công nên giá trị của sản phẩm vì thế có giá thành cao, khoảng từ 3 đến 10 triệu đồng”.

Cũng bởi sự trau chuốt, kỳ công trong từng công đoạn nên đôi bàn tay của những người phụ nữ H’Mông vô cùng khéo léo, được ví như những nghệ sĩ của những khung vải. Họ thường thêu bằng sợi tơ tằm để sản phẩm có độ bền cao và giữ được màu. Hoa văn thêu trên các bộ trang phục và phụ kiện đi kèm thường không theo mẫu cố định nào mà được những người “nghệ sĩ” thêu tùy hứng, thổi hồn riêng vào mỗi đường kim mũi chỉ.

Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, nét truyền thống của nghề dệt lanh, nhất là công đoạn vẽ hoa văn bằng sáp ong trên trang phục của người H’Mông đang dần bị mai một. Đồng bào H’Mông không còn dành nhiều thời gian cho việc may vá, mà đã chuyển sang dùng nhiều quần áo may sẵn hoặc chọn mua những loại vải có chất liệu rẻ tiền cắt sẵn để may.

“Người trồng cây lanh ngày càng ít đi. Những người phụ nữ cũng quên dần cách nhuộm chàm, vẽ sáp ong. Số người tự tay thêu thùa, may váy áo truyền thống dần dần không còn nữa, vậy nên những trang phục thổ cẩm truyền thống mang bản sắc riêng của người H’Mông đang đứng trước nguy cơ bị lãng quên. Tôi sợ rằng đến một ngày nào đó tất cả những giá trị đó sẽ biến mất, không còn ai nhớ tới”, chị Xía cho biết.
Tiếc nuối trước sự mai một của thổ cẩm truyền thống, chị Xía ngoài giờ lên lớp vẫn dành thời gian tự tay nhuộm vải, thêu, vẽ họa tiết bằng sáp ong, may trang phục truyền thống cho riêng mình. Chị tâm sự: “Tôi không muốn bị mất gốc nên tìm mọi cách để giữ nghề truyền thống của tổ tiên. Tôi đặt ra quyết tâm không chỉ dệt vải may mặc cho bản thân, mà còn làm nhiều sản phẩm bán ra thị trường để mọi người biết rằng Pà Cò vẫn còn có thổ cẩm truyền thống đẹp mắt, chứ không chỉ là điểm nóng về hoạt động của tội phạm ma túy”.

Tìm hướng đi mới

Để bảo tồn nghề truyền thống, đầu tiên, Sùng Y Xía tập hợp chị em phụ nữ trong vùng cùng phát triển nghề truyền thống, cũng như phát triển du lịch, cải thiện kinh tế địa phương. Là nghệ nhân có tay nghề, chị Sùng Y Xía dạy nghề cho phụ nữ địa phương, nhất là dạy cách phác hoạ hoa văn để vẽ sáp ong trên vải lanh, thêu hoa văn truyền thống, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm, giúp tăng thu nhập.

Không chỉ dừng lại ở những bộ trang phục sặc sỡ, Xía còn hướng dẫn chị em sản xuất các sản phẩm thủ công từ thổ cẩm lanh của người H’Mông như túi xách, túi khoác, ba lô, tranh treo tường… Để tìm đầu ra cho sản phẩm, chị tích cực tham gia các diễn đàn khởi nghiệp, các triển lãm nghề thủ công trên toàn quốc, đồng thời đẩy mạnh việc quảng bá trên mạng xã hội để nhiều người biết đến.

Để bảo tồn nghề truyền thống, đầu tiên, Sùng Y Xía tập hợp chị em phụ nữ trong vùng cùng phát triển nghề truyền thống, cũng như phát triển du lịch, cải thiện kinh tế địa phương. Là nghệ nhân có tay nghề, chị Sùng Y Xía dạy nghề cho phụ nữ địa phương, nhất là dạy cách phác hoạ hoa văn để vẽ sáp ong trên vải lanh, thêu hoa văn truyền thống, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm, giúp tăng thu nhập. Không chỉ dừng lại ở những bộ trang phục sặc sỡ, Xía còn hướng dẫn chị em sản xuất các sản phẩm thủ công từ thổ cẩm lanh của người H’Mông như túi xách, túi khoác, ba lô, tranh treo tường… Để tìm đầu ra cho sản phẩm, chị tích cực tham gia các diễn đàn khởi nghiệp, các triển lãm nghề thủ công trên toàn quốc, đồng thời đẩy mạnh việc quảng bá trên mạng xã hội để nhiều người biết đến.

Ngoài ra, chị chọn lồng ghép việc giới thiệu sản phẩm vào các điểm du lịch tại địa phương. Chị Sùng Y Xía cho biết: “Du lịch là ngành mũi nhọn ở Hoà Bình, nên tôi sẽ dựa vào đó để giúp bà con phát triển kinh tế. Đầu tiên là xây dựng nhà truyền thống dân tộc H’Mông, sau đó tạo ra những hoạt động văn hoá như tổ chức đội văn nghệ có sử dụng trang phục truyền thống, thêm cả dịch vụ cho khách du lịch thuê trang phục để chụp ảnh”.

Bản thân chị Xía sẽ trực tiếp tham gia vào các khâu kết nối, tìm cách tập huấn và kêu gọi một số hộ tham gia mô hình nhà ở Home stay, đào tạo thuyết minh viên, tiếp tân, hướng dẫn viên du lịch. Theo chị, đây là cách hiệu quả để tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm lưu niệm đặc trưng của dân tộc mình. Nhờ đó mà ngày càng có nhiều người biết tới sản phẩm thổ cẩm của chị và tự tìm đến để đặt hàng. Các đơn hàng cũng ngày một nhiều hơn, thậm chí có thời điểm cung không đủ cầu, khách hàng muốn mua phải đặt hàng và chờ khá lâu.

Trước đây, chị thường tranh thủ thời gian rảnh sau những giờ dạy để may vá thêu thùa, nhưng đợt này vì dịch bệnh, học sinh không đến trường nữa, hằng ngày chị phải lên từng bản, đến từng nhà học sinh để giao bài tập và hướng dẫn các em học. Hơn nữa, cũng vì dịch bệnh nên dịp này không có khách du lịch đến tham quan. Vì thế, chị ít nhận được các đơn hàng mới mà chỉ cố gắng hoàn thiện các đơn khách đã đặt. Nhóm sản xuất của chị cũng không tập trung cùng làm nữa mà chuyển sang làm tại nhà, mỗi người sẽ phụ trách một công đoạn để hoàn thiện sản phẩm.

Chị cho biết, sắp tới sau khi đợt dịch qua đi chị sẽ mở rộng quy mô sản xuất, huy động thêm nhiều chị em phụ nữ trong xã tham gia vào các công đoạn sản xuất. Ban đầu, chị sẽ dạy cho những người mới từng công đoạn nhỏ, sau đó tiến tới sản xuất được một sản phẩm hoàn chỉnh. Có như thế, thu nhập của bà con trong vùng mới được cải thiện, nghề dệt cũng vì thế mà có thể giữ gìn và phát triển.

Cao Tiến

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

(LĐTĐ) Căn cứ theo quy định pháp luật, người điều khiển xe đạp mà trong máu hoặc trong hơi thở có nồng độ cồn vẫn sẽ bị phạt vi phạm nồng độ cồn theo quy định.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Chăm lo đời sống đoàn viên

Chăm lo đời sống đoàn viên

(LĐTĐ) Trong những năm qua, Ban Chấp hành Công đoàn Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Mỹ Đức (Hà Nội) đã có nhiều cách làm hay trong việc quan tâm, chăm lo đời sống đoàn viên, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường cũng như nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

(LĐTĐ) Sau thành công khi đăng cai Miss Grand International, Sen Vàng tiếp tục là đơn vị đăng cai tổ chức Mr World 2024 - Nam vương Thế giới 2024 vào tháng 9/2024.
Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

(LĐTĐ) Những đứa trẻ trong độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật có tính chất côn đồ, manh động… gây nhiều nỗi lo, bức xúc trong mỗi gia đình và toàn xã hội. Ngăn chặn xu hướng trẻ hóa tội phạm trước hết cần sự quan tâm đặc biệt từ gia đình.
LĐLĐ huyện Thường Tín: Chú trọng đổi mới phương thức hoạt động

LĐLĐ huyện Thường Tín: Chú trọng đổi mới phương thức hoạt động

(LĐTĐ) Những năm qua, các cấp Công đoàn huyện Thường Tín (Hà Nội) đã thường xuyên đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, tích cực chăm lo xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Xuân rơi trên đóa xoan mềm

Xuân rơi trên đóa xoan mềm

(LĐTĐ) Một ngõ vắng quanh co trầm thấp. Dải rêu xanh mọc dọc ngang hai bên bờ tường bằng gạch mun đã cũ. Tôi bước thật nhẹ trên con đường rơi đầy hoa xoan tím. Chùm hoa nhỏ, cánh li ti, mỏng manh nghiêng phai giữa lối. Một làn gió qua, muôn cánh hoa bay, rơi rơi giữa không trung một khoảng trời mơ tím. Chợt thấy lòng mềm đi, bình yên như cây cỏ.

Tin khác

Để Trường Sa thêm xanh

Để Trường Sa thêm xanh

(LĐTĐ) Giữa trùng khơi bốn bề sóng vỗ, là màu xanh mướt mắt của những cây bàng vuông, cây phong ba, cây tra... làm dịu đi cái khắc nghiệt của nắng, gió. Mỗi cây trên đảo gắn với một phần đời cán bộ chiến sĩ; lớn lên bằng trách nhiệm và yêu thương của những người lính trên quần đảo Trường Sa.
Cảnh giác trước các trang web mạo danh “Cục An ninh mạng”

Cảnh giác trước các trang web mạo danh “Cục An ninh mạng”

(LĐTĐ) Gần đây, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện các trang mạng xã hội mạo danh “Cục An ninh mạng”; “Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao” lợi dụng lòng tin của nạn nhân muốn sớm lấy lại tài sản sau khi bị lừa đảo, chiếm đoạt trên mạng nhưng thực tế, các đối tượng sẽ tiếp tục dụ dỗ, lừa tiền của các nạn nhân.
Trao hơn 4,8 tỷ đồng giúp phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh

Trao hơn 4,8 tỷ đồng giúp phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh

(LĐTĐ) Nu Skin Việt Nam vừa tổ chức chuỗi sự kiện thường niên kỷ niệm 11 năm thành lập công ty tại thị trường Việt Nam. Tại sự kiện, Nu Skin Việt Nam đã trao tặng hơn 4,8 tỷ đồng cho Chương trình Nhịp tim Việt Nam thuộc VinaCapital Foundation, nhằm mang đến cơ hội phẫu thuật cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh.
Ước mơ trở thành luật sư của cô gái dân tộc Mông 3 lần bị “kéo vợ”

Ước mơ trở thành luật sư của cô gái dân tộc Mông 3 lần bị “kéo vợ”

(LĐTĐ) Khi bố hỏi: “Con có muốn không?”, Sùng Thị Sơ bật khóc nức nở: “Bố cứu con, con không muốn đâu, con muốn được về nhà”. Những lời cầu cứu trong lần thứ 3 bị kéo về nhà một chàng thanh niên lạ làm vợ đến bây giờ Sơ vẫn không thể quên...
Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3: Sống để yêu thương!

Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3: Sống để yêu thương!

(LĐTĐ) Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3 không chỉ là dấu mốc thời gian, mà còn là nguồn cảm hứng sâu sắc, khơi gợi những bài học về việc xây dựng hạnh phúc bền vững trong thời đại mới.
Nồm ẩm kéo dài đến bao giờ?

Nồm ẩm kéo dài đến bao giờ?

(LĐTĐ) Cô nhân viên văn phòng mỗi ngày cảm thấy khó chịu với độ ẩm nồm, từ việc lau nhà cho đến bảo vệ con nhỏ. Với cô việc chống nồm cần phải sáng tạo và kiên trì.
TP.HCM: Hơn 5.500 đối tượng cai nghiện và bảo trợ xã hội chưa được cấp mã định danh cá nhân

TP.HCM: Hơn 5.500 đối tượng cai nghiện và bảo trợ xã hội chưa được cấp mã định danh cá nhân

(LĐTĐ) Nguyên nhân do các đối tượng này thuộc diện nhân khẩu đặc biệt như người lang thang, xin ăn, không nơi nương tựa, người bị lẫn, bại não; tính xác thực thông tin qua lời khai phía người cai nghiện còn thấp, một số trường hợp không nhớ thông tin cá nhân, khai không đúng thông tin ban đầu.
Cần chế tài mạnh để xử phạt người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn

Cần chế tài mạnh để xử phạt người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn

(LĐTĐ) Mức xử phạt vài triệu đồng đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn trên mạng là chưa đủ sức răn đe, để hạn chế các tình trạng vi phạm cần có quy định xử phạt mới, tăng mức tiền phạt cũng như hình phạt bổ sung với mỗi hành vi vi phạm.
Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại

Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại

(LĐTĐ) Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại, người dùng chỉ nên tải phần mềm từ các kho ứng dụng chính thức và không thực hiện theo hướng dẫn của các đối tượng lạ; không tải bất kỳ phần mềm nào không rõ nguồn gốc, không nằm trên ứng dụng Store; không được cấp quyền cho bất kỳ ứng dụng lạ nào; không click vào các link người lạ gửi.
Khánh thành công trình lớp học Điểm trường Đồng Đờng, Quảng Trị

Khánh thành công trình lớp học Điểm trường Đồng Đờng, Quảng Trị

(LĐTĐ) Điểm trường Đồng Đờng, Trường Mầm non Sơn Ca (xã Mò Ó, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị) được khánh thành và đi vào sử dụng, giúp hơn 70 em nhỏ nơi đây được học tập trong môi trường an toàn, sạch đẹp, không còn phải học lớp ghép và lớp tạm nữa.
Xem thêm
Phiên bản di động