Chuyện thiết kế cảnh quan quanh Lăng Bác

(LĐTĐ) “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác/ Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát/ Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam/ Bão táp mưa xa đứng thẳng hàng… Mỗi lần nghe những câu ca ấy lòng tôi lại đong đầy cảm xúc, để rồi bất chợt bao kỷ niệm lại ùa về trong tâm tưởng”. Đó là chia sẻ của Kiến trúc sư Nguyễn Xuân Thử - người chủ trì thiết kế cảnh quan cây xanh khu vực Quảng trường Ba Đình và Vườn hoa tiếp giáp Lăng Bác. 
chuyen thiet ke canh quan quanh lang bac Gần 1 vạn lượt khách quốc tế vào Lăng viếng Bác dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất
chuyen thiet ke canh quan quanh lang bac Lãnh đạo Đảng, Nhà nước viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Từ những “người lính” không bao giờ đổi gác…

Đất nước đã trải qua hơn 40 năm hoàn toàn thống nhất, cũng là từng đó năm công trình linh thiêng và kỳ vĩ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng trường Ba Đình chính thức được khánh thành và đón Bác trở về trong niềm hân hoan của nhân dân Thủ đô, cũng như đồng bào cả nước…

chuyen thiet ke canh quan quanh lang bac
KTS Nguyễn Xuân Thử bên bản thiết kế cảnh quan Lăng Bác

Hàng chục năm đã đi qua, với những người dân Việt Nam, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh (còn gọi là Lăng Bác) không chỉ là công trình kiến trúc có ý nghĩa chính trị, tư tưởng to lớn, mà còn thể hiện tình cảm của đồng bào cả nước với Bác Hồ kính yêu.

Bởi thế, mỗi khi nhắc đến Lăng Bác, nhiều người nhớ ngay đến đó là một quần thể kiến trúc Lăng hiện đại, nhưng giản dị và gần gũi. Tuy nhiên, để tạo nên sự kỳ vĩ đó, là sự tổng hòa của cảnh quan thiên nhiên, của cây cỏ, hoa lá…và ở đó, hình ảnh cây tre trước Lăng đã trở thành biểu tượng “không thể nào quên” trong bức tranh toàn cảnh về công trình kiến trúc có một không hai trên dải đất hình chữ S.

chuyen thiet ke canh quan quanh lang bac
Hàng tre bên Lăng Bác khắc sâu trong tâm thức của bao người

Ai đó đã từng nói, hàng tre bên Lăng Bác như những bức tường thành vững chắc, là những người lính dũng cảm, kiên cường và chẳng bao giờ chịu “đổi ca” để ngày ngày canh giấc ngủ cho Người. Hình ảnh hàng tre bên Lăng Bác hiên ngang là thế, kiên cường là thế, thậm chí còn in đậm vào trong tâm thức của bao người người con đất Việt mỗi khi nhớ về…Nhưng ít ai biết rằng, hàng tre ấy lại được “sinh ra” từ bàn tay, khối óc tài hoa của người kiến trúc sư (KTS) mộc mạc Nguyễn Xuân Thử (77 tuổi, ở Khoái Châu – Hưng Yên).

Trò chuyện với chúng tôi trong niềm xúc động dâng trào, người đàn ông đã bước vào tuổi xưa nay hiếm, KTS Nguyễn Xuân Thử vẫn còn nhớ như in những ký ức, những kỷ niệm không bao giờ quên trong cuộc đời mình. Ông kể, năm 1973, sau khi tu nghiệp ở Cu Ba về nước, cùng với bề dày kinh nghiệm nghiên cứu về các loại cây và hoa, ông may mắn được cơ quan chủ quản là Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn (Bộ Xây dựng) giao chủ trì cùng một nhóm KTS của Viện, xây dựng ý tưởng thiết kế cây xanh ở Quảng trường Ba Đình và Lăng Bác.

“Khi xây dựng ý tưởng, bản đồ án thiết kế các loại cây trồng phải bảo đảm được tính dân tộc, hiện đại, trang nghiêm và giản dị. Các loại cây phải mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc, đặc biệt là những loại cây mà Bác yêu thích. Vì thế, ngay sau khi nhận nhiệm vụ nhóm chúng tôi phải lên thăm nhà sàn Bác Hồ, vườn cây quanh nhà; thực địa xung quanh Quảng trường Ba Đình…từ đó, nhóm đã đưa ra ý tưởng xây dựng cảnh quan Lăng Bác phải hội tụ cây của các vùng miền”, ông Thử nhớ lại.

Rất nhanh sau đó bản vẽ thiết kế cảnh quan Lăng Bác được hình thành. Theo KTS Nguyễn Xuân Thử, cây tre là loại cây được ông nghĩ đến đầu tiên và đưa ý tưởng vào bản vẽ. Ngay sau đó, Ban tổ chức xây dựng Lăng CHủ tịch Hồ Chí Minh đã tổ chức hội nghị, mời tất cả các cơ quan, cá nhân liên quan tham gia phương án thiết kế cảnh quan Lăng đến trình bày đồ án...ông Thử được mời lên trình bày bản thiết kế đầu tiên.

KTS Nguyễn Xuân Thử kể, khi tôi trình bày xong bản đồ án của nhóm thì tất cả các đại diện khác đều rút phương án của mình và nhất loạt đồng ý. Bản thiết kế được thông qua một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, không như số phận các loại cây khác như: Cây Đại trước cửa Lăng, 9 cây vạn tuế, hàng cây Chò chỉ (đường Hùng Vương), cây Sao đen (đường Bắc Sơn)…Thì việc bảo vệ ý tưởng cho cây tre được hiện diện hai bên Lăng Bác là khó khăn nhất, bởi khi đó, có một số ý kiến đề nghị nên trồng hai cây đa, hoặc hai cây đề.

Để bảo vệ ý tưởng đồ án của mìn ông Thử đã lý giải và cho mọi người thấy rằng, cây tre chính là cây gắn liền với làng quê Việt Nam, với truyền thống dựng nước và giữ nước…nó thể hiện được ý chí quật cương của dân tộc, cho dù bão táp cũng không bao giờ gãy đổ. “Nhờ vậy, cụ Trường Chính đã đồng ý phê duyệt đồ án. Bản thiết kế vì thế đã mang một số phận đặc biệt ngay từ thời điểm mới bắt đầu và giờ đây, hình ảnh cây tre bên Lăng Bác đã in sâu vào tâm thức của bao người con đất Việt”, KTS Thử tâm sự.

… Đến chữ “duyên” trong cuộc đời

Với KTS Nguyễn Xuân Thử, hình ảnh 2 hàng tre bên Lăng Bác không chỉ lưu lại trong ký ức của ông, mà còn trong tâm thức của bao người dân đất Việt. Ấy thế, khi chia sẻ câu chuyện với chúng tôi, người KTS tài hoa ấy chỉ lý giải bằng một câu ngắn gọn: Đó là bởi một chữ duyên.

Ông Thử bảo: “Kỷ niệm về Bác thì nhiều lắm, nhưng tôi nhớ nhất là năm 1963, lần đầu tiên tôi được gặp Bác khi Bác về thăm Trường Đại học Bách Khoa. Khi đó, từng lời Bác nói đều in đậm vào trong tâm trí tôi. Lần thứ hai là vào năm 1969, khi hay tin Bác mất là thời điểm chúng tôi chuẩn bị lên đường sang Cu Ba tu nghiệp.

Hôm cử hành Quốc tang, đoàn chúng tôi gồm 10 người đã lên Quảng trường Ba Đình giãi bày với các đồng chí công an để được vào Lăng viếng Bác. May mắn thay, dù không thuộc đoàn, hội nào, nhưng chúng tôi cũng được cho vào dự lễ tang. Khi đó, có lẽ là phút giây buồn nhất trong cuộc đời…và mãi mãi là cơ duyên không khi nào có lại được”.

Đúng như lời KTS Nguyễn Xuân Thử, cuộc đời ông như có cơ duyên với Bác và cái duyên ấy lại đến một lần nữa sau 3 năm ông Thử sang Cu Ba nghiên cứu và về nước. Để rồi cơ duyên đó trở thành khoảnh khắc không bao giờ quên trong cuộc đời, bởi vào năm 1973, khi mới tròn 30 tuổi, ông Thử vinh dự khi được cơ quan đề cử làm trưởng nhóm nghiên cứu xây dựng đồ án cảnh quan Quảng trường và Vườn hoa tiếp giáp Lăng Bác.

“Một cái duyên nữa trong quá trình xây dựng cảnh quan Lăng Bác đó chính là thời điểm chúng tôi đang xây dựng con đường Bắc Sơn, con đường hướng Nam và được lựa chọn để trồng các loại cây của phương Nam - cây Sao đen đã được lựa chọn. Tôi nhớ, khi thi công con đường này là thời điểm cả nước Tổng tiến công năm 1975, trong khi làm để dõi theo bước tiến của quân ta tôi phải treo lên cành cây một tấm bản đồ Việt Nam. Sau đó, khi nào nghe tin chiến thắng ở đâu, tôi lại lấy cây bút cẩn thận gạch chéo khu vực đó trên bản đồ…và cứ thế, khi trận đánh cuối cùng kết thúc cũng là lúc anh em chúng tôi ôm chầm lấy nhau hò reo khóc, cười vùi mừng ngay trên con đường Bắc Sơn”, ông Thử bộc bạch.

Đất nước được giải phóng, không lâu sau đó Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng được khánh thành trong niềm vui và hân hoan của người dân Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung…Thế nhưng, thay vì ở lại Thủ đô làm việc, ông Thử lại xin trở về Khoái Châu (Hưng Yên) xây dựng quê hương. Và tại chính mảnh đất này, theo ông Nguyễn Xuân Thử, cơ duyên của ông với Bác một lần nữa như thế được “sống lại”, khi ông tiếp tục được giao thiết kế Nhà lưu niệm Bác Hồ tại thôn Đình Dù, cùng nhiều công trình tâm linh, nghĩa trang liệt sĩ…

“Cái duyên được gặp Bác đã là niềm hạnh phúc lớn lao, nhưng được làm việc, được cống hiến công sức nhỏ bé của mình khi xây dựng các công trình về Bác lại càng mang ý nghĩa đặc biệt hơn…Cũng giống như số mệnh của những cây tre xanh ngày ngày vững chắc bên Lăng. Để rồi nhạc sĩ Viễn Phương phải viết lên rằng: Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. Và đó chính là mong ước của bao người con đất Việt hướng về người cha gia của dân tộc”, ông Thử bùi ngùi.

Đỗ Đạt

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Làm thế nào để tránh nợ xấu khi vay tiêu dùng?

Làm thế nào để tránh nợ xấu khi vay tiêu dùng?

(LĐTĐ) Vay tiêu dùng là hình thức được nhiều người lựa chọn khi cần vốn nhưng vay tiêu dùng thế nào để tránh nợ xấu là vấn đề không phải ai cũng biết.
Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

(LĐTĐ) Với mong muốn giữ nghề truyền thống của quê hương, tạo thêm việc làm cho lao động tại địa phương và đưa thương hiệu tương Việt Hùng (Đông Anh) trở thành sản phẩm uy tín, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Việt Hùng đã chủ động thành lập mô hình hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua việc thành lập Tổ liên kết sản xuất tương.
Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

(LĐTĐ) Hôm nay (29/3), giá vàng SJC nhích nhẹ, đưa giá vàng vượt mức 81 triệu đồng/lượng, vàng thế giới tăng phi mã, vượt đỉnh lịch sử hơn 2.200 USD/ounce.
Khai mạc kỳ họp 15 HĐND Thành phố khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026

Khai mạc kỳ họp 15 HĐND Thành phố khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026

(LĐTĐ) Sáng nay (29/3), Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026 khai mạc kỳ họp chuyên đề (kỳ họp thứ 15), để xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND Thành phố.
Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

(LĐTĐ) Trong năm 2023, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) quận Bắc Từ Liêm luôn chú trọng đổi mới nội dung, phương thức phát động và tổ chức, triển khai các phong trào thi đua yêu nước với các nội dung phong phú, thiết thực, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cán bộ, hội viên phụ nữ trong toàn quận.
Đề xuất bổ sung 3 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm

Đề xuất bổ sung 3 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm

Tại dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang được lấy ý kiến, cho rằng điều kiện kinh tế - xã hội, thị trường lao động có nhiều thay đổi, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đã đề xuất bổ sung thêm một số hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm.
Hà Nội: 1.000 người dự lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động năm 2024

Hà Nội: 1.000 người dự lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động năm 2024

(LĐTĐ) Lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) và Tháng Công nhân năm 2024 của thành phố Hà Nội sẽ được tổ chức vào ngày 19/4, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô với sự tham gia của 1.000 người.

Tin khác

Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

(LĐTĐ) Với mong muốn giữ nghề truyền thống của quê hương, tạo thêm việc làm cho lao động tại địa phương và đưa thương hiệu tương Việt Hùng (Đông Anh) trở thành sản phẩm uy tín, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Việt Hùng đã chủ động thành lập mô hình hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua việc thành lập Tổ liên kết sản xuất tương.
Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

(LĐTĐ) Nhằm cung cấp thêm kiến thức và kỹ năng để cha mẹ có thể thực hành hỗ trợ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ tại gia đình, ngày 28/3, tại Hà Nội, Quỹ Bảo trợ em Việt Nam tổ chức Hội thảo giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ”.
Cơ hội giúp lao động nữ tạo lập sinh kế bền vững

Cơ hội giúp lao động nữ tạo lập sinh kế bền vững

(LĐTĐ) Mô hình “Cùng MAGGI nấu nên cơ nghiệp”, đã cung cấp kiến thức kinh doanh, kỹ năng nấu nướng, hỗ trợ vốn cho nhiều chị em khởi nghiệp, mở mới hoặc nâng cấp quán ăn, từ đó phát triển bản thân, xây dựng mô hình dịch vụ gia đình, góp phần phát triển kinh tế gia đình và truyền cảm hứng cho cộng đồng.
Bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước cho các trường học tại Đà Nẵng

Bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước cho các trường học tại Đà Nẵng

(LĐTĐ) Quỹ Coca-Cola Foundation - Tổ chức từ thiện toàn cầu thuộc Công ty Coca-Cola vừa phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Đà Nẵng và Trung tâm Sức khỏe Gia đình và Phát triển Cộng đồng - CFC Việt Nam tổ chức bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước uống tại vòi cho các trường THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Lan tỏa những câu chuyện cảm động về cha và con gái

Lan tỏa những câu chuyện cảm động về cha và con gái

(LĐTĐ) Sáng ngày 27/3, Tạp chí Gia đình Việt Nam đã tổ chức Lễ phát động cuộc thi viết về “Cha và con gái” lần thứ 2, năm 2024.
Tháng Ba nói gì với em

Tháng Ba nói gì với em

(LĐTĐ) Tháng ba, với những cơn gió ấm áp thổi qua, đã gửi đến em lời yêu thương nhẹ nhàng. Trong ánh mắt anh tràn đầy trìu mến, em tìm thấy câu trả lời cho những băn khoăn của mình. Đôi mắt ấy, như đang kể em nghe về một mùa xuân đang sắp qua, về một thế giới đầy sắc màu và niềm vui mới mẻ.
Cây Gòn - người bạn tuổi thơ

Cây Gòn - người bạn tuổi thơ

(LĐTĐ) Men theo con đường cỏ, băng qua những ô ruộng xinh xinh là đường mòn dẫn về xóm tôi, một xóm nghèo trên dải đất hẹp miền Trung. Nhìn từ xa, xóm nhỏ bao trùm bởi một màu xanh cây cỏ. Mỗi dịp xuân về, cây lá hân hoan, rặng dừa, rặng tre xanh mướt rì rào. Những lùm chuối non tơ ong óng màu nắng mới. Chỉ riêng cây gòn đầu xóm đứng sừng sững với những chùm trái xanh treo lủng lẳng, đung đưa như một tháp nến khổng lồ xanh rờn, thật đẹp mắt. Chắc là cây muốn đón chào chúng tôi, những người làng thân yêu đi xa trở về.
Hàng chục nghìn người “cháy” hết mình tại sự kiện vì môi trường “Ngày hội Xanh”

Hàng chục nghìn người “cháy” hết mình tại sự kiện vì môi trường “Ngày hội Xanh”

(LĐTĐ) Ngày 24/3, sự kiện “Ngày hội Xanh” do Quỹ Vì tương lai xanh (thuộc tập đoàn Vingroup) lần đầu tiên tổ chức đã diễn ra trên quy mô lớn tại tại Grand World, Ocean City. Chuỗi hoạt động về môi trường sôi động, hấp dẫn đã thu hút hàng chục nghìn người tham gia.
Triển khai nhiều giải pháp nhằm chặn tin nhắn rác

Triển khai nhiều giải pháp nhằm chặn tin nhắn rác

(LĐTĐ) Để ngăn chặn tin nhắn rác, Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai các biện pháp bảo đảm sim chính chủ, xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều sim, quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp phải xác thực, quản lý thông tin thuê bao, xử lý các sim có thông tin không đầy đủ…
Ngày 26/3, ký ức của những năm 90

Ngày 26/3, ký ức của những năm 90

(LĐTĐ) Ngày 26/3 không chỉ là dấu mốc của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh mà còn gợi nhớ tuổi trẻ rực rỡ, nhiệt huyết của thế hệ 8x đời đầu, khi Huy hiệu đoàn là niềm tự hào, là ước mơ và sự trưởng thành.
Xem thêm
Phiên bản di động