Cách mạng 4.0: Làm sao để lao động thích ứng và hưởng lợi?

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (viết tắt cách mạng 4.0) bùng nổ sẽ mang tới nhiều cơ hội, nhưng cũng không ít thách thức cho lực lượng lao động Việt Nam. Một trong những thách thức đó là xu hướng máy móc dần thay thế con người trong nhiều phần việc, đe dọa vị trí việc làm của không ít lao động giản đơn, chưa qua đào tạo. Chính vì thế, việc nâng cao chất lượng, kỹ năng nghề cho người lao động ngày càng là yêu cầu cấp thiết.
cach mang 40 lam sao de lao dong thich ung va huong loi Đột phá từ ứng dụng công nghệ và quản trị doanh nghiệp
cach mang 40 lam sao de lao dong thich ung va huong loi Việt Nam tự tin với cách mạng 4.0

Công nhân ngại học nghề

Học dở chừng THPT, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, cộng với năng lực học tập hạn chế, Nguyễn Ngọc Tùng - ở Hoài Đức, Hà Nội, theo bạn bè xin đi làm công nhân trong KCN Bắc Thăng Long. Yên tâm vì đã có công việc, thu nhập ổn định, Tùng không bao giờ có ý định đi học nâng cao tay nghề hoặc học thêm một nghề nào đó.

cach mang 40 lam sao de lao dong thich ung va huong loi
Hội thi thợ giỏi thành phố Hà Nội được tổ chức thường niên nhằm tạo cơ hội rèn luyện, nâng cao tay nghề cho người lao động. Ảnh Phạm Diệp

Cuộc sống của Tùng đang yên ổn với ngày ngày đi làm đầy đủ, cuối tháng lĩnh lương... thì bỗng nhiên, công ty nơi Tùng làm việc do gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh đã phải thu hẹp nhà xưởng, cắt giảm lao động và Tùng nằm trong số lao động bị cắt giảm bởi “tay nghề chưa cao, năng suất làm việc thấp”. Tùng quyết định tạm nghỉ việc, lấy vợ, sinh con rồi sau đó sẽ tìm công việc khác.

Cuộc sống cứ dần trôi, mặc dù giờ đây khi ngay ở quê Tùng sinh sống cũng như địa phương lân cận đã mọc lên nhiều khu công nghiệp với rất đông doanh nghiệp làm việc, nhưng Tùng vẫn không thể tìm kiếm việc làm.

PGS.TS Vũ Quang Thọ - Viện trưởng Viện Công nhân- Công đoàn (thuộc Tổng LĐLĐ Việt Nam) cho biết, đa phần lao động trong các khu công nghiệp là lao động nông nghiệp, nhiều người trong số đó chưa từng học nghề.

Trong khi đó, các doanh nghiệp thích tuyển dụng công nhân không có kỹ năng, sau đó vào tập huấn ngắn hạn. Vì vậy, tới đây, cách mạng 4.0 đặt ra thách thức kiểu "một mất một còn" với CNLĐ. Nếu kỹ năng lao động của công nhân không thay đổi, khả năng mất việc sẽ rất cao.

Nguyên do, đa phần công nhân của chúng ta không hiểu về cách mạng 4.0. Họ không nhận biết thời cuộc đang thay đổi nếu không tự mình vận động, nâng cao kỹ năng nghề thì họ đang bước dần tới thất nghiệp.

Lý do, “Ngoài 30 rồi, học hành bằng cấp không có, thật khó xin việc làm, kể cả công việc giản đơn nhiều nơi cũng chỉ tuyển lao động trẻ, hoặc đã qua đào tạo. Hơn nữa, tôi chẳng biết làm gì ngoài công việc lắp ráp linh kiện điện tử mà tôi đã từng làm, trong khi công việc ấy bây giờ các bạn trẻ làm thành thạo hơn nhiều”- Tùng cho hay.

Khác với Tùng là chưa bị thất nghiệp, nhưng chị Nguyễn Thị Hoa, công nhân một công ty may trong KCN Vĩnh Tuy, quận Hoàng Mai cũng đang thấp thỏm, lo lắng. Chị Hoa kể, dù không được đào tạo về may mặc, nhưng chị cũng vẫn được nhận vào làm việc trong một công ty may.

Cũng có nhiều lần, chị bị quản đốc nhắc nhở về việc cần phải trau dồi thêm nghề nghiệp vì tay nghề chưa cao, sản phẩm làm ra còn có những lỗi sai, hỏng thế nhưng “nhắc thì nhắc thế thôi, chứ tôi vẫn chưa bị đuổi việc, vả lại công ty không bố trí thời gian, không hỗ trợ kinh phí để đi học. Nếu tôi xin nghỉ việc để đi học thì sẽ bị trừ lương, rồi mất tiền học phí, chả dại gì mà đi học”- chị Hoa nói.

Cũng theo chị Hoa, đợt này, công ty đang rà soát lại các lao động tay nghề không cao để thực hiện dừng hợp đồng khi hết thời hạn. “Hợp đồng công ty ký với tôi là 3 năm, chỉ còn không đầy 6 tháng nữa là hết hạn, tôi lo lắm, nếu thất nghiệp thì không biết tôi sẽ sống ra sao, mà bây giờ đi học nghề thì không còn kịp”- chị Hoa lo lắng.

Không riêng những lao động kể trên, tâm lý ngại học, ngại trau dồi nghề nghiệp là tâm lý của một bộ phận không nhỏ người lao động. Khi công việc vẫn bình ổn, đều đều, ngày ngày đi làm, cuối tháng lĩnh lương thì không mấy ai nghĩ đến việc bỏ thời gian, tiền bạc để đi học, nhất là trong bối cảnh thu nhập của người lao động còn hạn chế, cuộc sống còn nhiều điều phải lo toan, chắt bóp.

Ngoài ra, nhiều lao động ở các khu công nghiệp cho rằng, bản thân doanh nghiệp cũng không muốn lao động đi học nghề hay nâng cao kỹ năng nghề, bởi việc này mất khá nhiều thời gian, ảnh hưởng tới sản xuất.

Để công nhân thích ứng và hưởng lợi từ cách mạng 4.0

Theo thống kê của cơ quan chức năng, cả nước ta có tới 54 triệu lao động, nhưng lực lượng lao động dồi dào này hiện nay sẽ không còn là thế mạnh khi cuộc cách mạng 4.0 diễn ra mạnh mẽ.

Bởi lẽ, trong thời đại công nghiệp, một cỗ máy có thể thay thế hàng trăm con người, khiến lực lượng lao động tay nghề kém, yếu về chuyên môn sẽ bị mất việc làm. Trong khi đó, thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy, số lượng lao động qua đào tạo nghề ở nước ta mới đạt hơn 30%; năng suất lao động còn thấp so với nhiều nước trong khu vực.

PGS.TS Vũ Quang Thọ - Viện trưởng Viện Công nhân- Công đoàn (thuộc Tổng LĐLĐ Việt Nam) cho biết, đa phần lao động trong các khu công nghiệp là lao động nông nghiệp, nhiều người trong số đó chưa từng học nghề. Trong khi đó, các doanh nghiệp thích tuyển dụng công nhân không có kỹ năng, sau đó vào tập huấn ngắn hạn.

Vì vậy, tới đây, cách mạng 4.0 đặt ra thách thức kiểu "một mất một còn" với CNLĐ. Nếu kỹ năng lao động của công nhân không thay đổi, khả năng mất việc sẽ rất cao. Nguyên do, đa phần công nhân của chúng ta không hiểu về cách mạng 4.0. Họ không nhận biết thời cuộc đang thay đổi nếu không tự mình vận động, nâng cao kỹ năng nghề thì họ đang bước dần tới thất nghiệp.

Khảo sát mới đây của Viện Khoa học lao động cho thấy, một số Công ty như Canon, Công ty may 10… cũng đã nhập một số dây chuyền máy móc hiện đại thay thế cho công nhân. Một máy cắt ở xí nghiệp may có thể thay thế cho 15 lao động trong dây chuyền. Trong khi thời gian hoàn vốn chỉ là 18 tháng, khả năng lao động bị thay thế bởi máy móc là rất hiện hữu.

Ông Phạm Minh Huân – nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng cho rằng, cần phải nâng cao vị thế của lao động Việt Nam khi bước vào cuộc cách mạng 4.0. Lâu nay Việt Nam được biết đến như là quốc gia có lao động giá rẻ, làm dây chuyền.

Thế nên, nếu tới đây bước vào cuộc cách mạng 4.0 thì lợi thế này sẽ bị mất đi. Theo ông Huân, trước hết phải coi trọng việc đào tạo lao động trẻ theo công nghệ mới, thứ hai là đào tạo lại cho lao động có tuổi đang lao động mà bị mất việc. Ngoài ra cũng cần hỗ trợ lao động bằng việc tăng cường hỗ trợ từ Quỹ lao động việc làm để đào tạo lao động gặp rủi ro, giúp họ tiếp tục tham gia vào thị trường lao động”.

Tại Diễn đàn "Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản trong xu thế hội nhập kinh tế ở châu Á - Thái Bình Dương" được tổ chức mới đây, TS. Yashiro Hiroaki, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) cho rằng: Cuộc cách mạng 4.0, nơi "người máy sẽ thay thế lao động" là những gì đang diễn ra tại Nhật Bản nhưng tại các quốc gia có lực lượng lao động dồi dào như Việt Nam thì hậu quả của việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào cuộc cách mạng 4.0 này có thể sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người lao động. Bởi khi máy móc thay thế con người thì nhiều lao động với tay nghề thấp sẽ bị mất việc.

"Đây là những công nghệ 'tiết kiệm lao động' nên rất khó để tạo ra các cơ hội việc làm cho người lao động, vì vậy, chúng ta chỉ có thể nâng cao chất lượng nguồn lao động lên để công nhân có có thể sử dụng được các máy móc này, nhờ đó, công nhân mới được hưởng lợi từ Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0”- , TS. Yashiro Hiroaki nói.

Ngọc Tú

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

(LĐTĐ) “Với sức khỏe răng miệng, vấn đề về thẩm mỹ được “xếp hạng” sau. Bởi vì, khi có các ổ viêm, nhiễm trùng trong khoang miệng, thì đó là nguy cơ tiềm ẩn sức khỏe toàn thân, nguy cơ của các bệnh khác như: Viêm nội tâm mạc, viêm cầu thận, viêm khớp…”, đó là chia sẻ của GS.TS Trịnh Đình Hải - Trưởng Khoa Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

Giá xăng tăng, tiến sát 25.000 đồng/lít

(LĐTĐ) Liên Bộ Tài chính - Công Thương vừa phát đi thông báo cho biết, trong kỳ điều hành giá ngày 28/3, giá xăng E5RON92 được điều chỉnh tăng 406 đồng/lít và xăng RON95 tăng 532 đồng/lít. Trong khi đó, giá dầu diesel giảm 320 đồng/lít.
Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

Chỉnh lý nhiều quy định quan trọng về cải tạo, tái thiết đô thị trong dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)

(LĐTĐ) Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh cho biết, qua những lần xin ý kiến, cơ bản việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) được các cơ quan Trung ương, đại biểu Quốc hội đánh giá cao và tán thành nhiều nội dung; lãnh đạo Quốc hội đánh giá đủ điều kiện để trình kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.
Ông Hoàng Anh Tuấn làm HLV trưởng đội tuyển U23 Việt Nam

Ông Hoàng Anh Tuấn làm HLV trưởng đội tuyển U23 Việt Nam

(LĐTĐ) Ngày 28/3/2024, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam chính thức bổ nhiệm ông Hoàng Anh Tuấn làm huấn luyện viên (HLV) trưởng đội tuyển U23 Việt Nam tham dự Vòng chung kết Giải bóng đá U23 châu Á 2024.
Thành phố Vinh: Phụ huynh, học sinh áp lực trước kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10

Thành phố Vinh: Phụ huynh, học sinh áp lực trước kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10

(LĐTĐ) Thành phố Vinh luôn là điểm nóng trong tuyển sinh vào lớp 10 và kỳ thi này được đánh giá là căng thẳng hơn cả kỳ thi tuyển sinh vào đại học.
Thủ đô Hà Nội đạt nhiều thành tựu to lớn qua 40 năm đổi mới

Thủ đô Hà Nội đạt nhiều thành tựu to lớn qua 40 năm đổi mới

(LĐTĐ) Phát biểu kết luận tại Hội nghị tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua trên địa bàn Thủ đô, ngày 28/3, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng khẳng định, qua 40 năm đổi mới, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô đã phát huy truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, năng động, sáng tạo trong thực hiện đường lối đổi mới, mang lại những thành tựu to lớn, hết sức quan trọng.
Đánh giá an toàn thông tin hệ thống phục vụ giao dịch chứng khoán

Đánh giá an toàn thông tin hệ thống phục vụ giao dịch chứng khoán

(LĐTĐ) Ngày 27/3, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) gửi Công văn số 454/ CATTT-ATHTTT đến các công ty chứng khoán yêu cầu tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng đối với hệ thống thông tin.

Tin khác

LĐLĐ huyện Phúc Thọ tổ chức tập huấn công tác tài chính Công đoàn

LĐLĐ huyện Phúc Thọ tổ chức tập huấn công tác tài chính Công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 27/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Phúc Thọ phối hợp với Trung tâm Chính trị huyện Phúc Thọ tổ chức lớp tập huấn công tác tài chính Công đoàn năm 2024.
Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội có tân Phó Chủ tịch

Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội có tân Phó Chủ tịch

(LĐTĐ) Mới đây Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ VII, khóa XIV, nhiệm kỳ 2023 - 2028. Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội Nguyễn Chính Hữu dự và chỉ đạo tại hội nghị.
Mức hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con đối với trường hợp BHXH tự nguyện là quá thấp

Mức hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con đối với trường hợp BHXH tự nguyện là quá thấp

(LĐTĐ) Sáng nay (27/3), Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội dưới góc độ quyền của lao động nữ. Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu chủ trì Hội thảo.
Cụm thi đua số 2 LĐLĐ Thành phố: Ký giao ước thi đua, phấn đấu trở thành Cụm dẫn đầu

Cụm thi đua số 2 LĐLĐ Thành phố: Ký giao ước thi đua, phấn đấu trở thành Cụm dẫn đầu

(LĐTĐ) Chiều 26/3, Cụm thi đua số 2 - Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội triển khai kế hoạch hoạt động Cụm và ký giao ước thi đua năm 2024. Dự Hội nghị có đồng chí Lê Đình Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ Thành phố, Ủy viên Ban Chấp hành Tổng LĐLĐ Việt Nam.
Nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn cơ sở

Nâng cao chất lượng hoạt động Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Thời gian qua, các cấp Công đoàn huyện Thạch Thất đã có nhiều cách làm hay, hoạt động thiết thực trong công tác chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp cho đoàn viên công đoàn, người lao động; giúp người lao động ổn định việc làm và xây dựng mối quan hệ hài hòa trong đơn vị, doanh nghiệp.
LĐLĐ huyện Đông Anh hỗ trợ xây nhà tình nghĩa cho đối tượng chính sách

LĐLĐ huyện Đông Anh hỗ trợ xây nhà tình nghĩa cho đối tượng chính sách

(LĐTĐ) Ngày 26/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Đông Anh đã đến trao hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà tình nghĩa cho gia đình bà Nguyễn Thị Nhâm (thôn Chợ, xã Cổ Loa) là cựu thanh niên xung phong, đối tượng chính sách có hoàn cảnh khó khăn; dâng hương tưởng niệm đồng chí Đào Duy Tùng - nguyên Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng.
Cụm thi đua số 1 LĐLĐ Thành phố: Ký giao ước thi đua hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu năm 2024

Cụm thi đua số 1 LĐLĐ Thành phố: Ký giao ước thi đua hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 26/3, Cụm thi đua số 1 Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị Triển khai kế hoạch công tác và ký kết giao ước thi đua năm 2024. Đồng chí Nguyễn Huy Khánh, Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Liên đoàn Lao động quận Long Biên: Triển khai nhiều hoạt động thiết thực hướng về đoàn viên

Liên đoàn Lao động quận Long Biên: Triển khai nhiều hoạt động thiết thực hướng về đoàn viên

(LĐTĐ) Trong Quý I/2024, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên đã rà soát các đơn vị hết thời hạn Thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) và chỉ đạo các đơn vị phối hợp với chủ sử dụng lao động ký lại TƯLĐTT, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Đến nay, đã có 191/209 đơn vị xây dựng, ký kết TƯLĐTT, đạt 91,38%.
LĐLĐ quận Nam Từ Liêm nỗ lực, vượt khó thành lập mới 10 Công đoàn cơ sở

LĐLĐ quận Nam Từ Liêm nỗ lực, vượt khó thành lập mới 10 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Với cách làm bài bản và quyết liệt, trong 3 tháng đầu năm 2024, Liên đoàn Lao động quận Nam Từ Liêm đã thành lập mới 10 Công đoàn cơ sở, với tổng số 343 đoàn viên công đoàn.
Xây dựng Tủ sách Công đoàn trong các doanh nghiệp

Xây dựng Tủ sách Công đoàn trong các doanh nghiệp

(LĐTĐ) Trong năm 2024, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội dự kiến xây dựng mới 10 Tủ sách Công đoàn và trang bị 20 bộ sách cho các Tủ sách Công đoàn hiện có tại các khu nhà trọ công nhân, Điểm sinh hoạt văn hóa công nhân và trong các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Xem thêm
Phiên bản di động